Centrum Fizyki Teoretycznej Polskiej Akademii Nauk (CFT PAN) powstało 1 maja 1980 roku z inicjatywy prof. dr. hab. Iwo Białynickiego-Biruli wieloletniego dyrektora tej placówki. Od 2011 działamy jako w pełni niezależny instytut naukowy PAN.
CFT PAN zajmuje się badaniami z różnych dziedzin fizyki, m.in. kwantowej informacji, badań nad kosmosem i grawitacją, półprzewodnikami oraz gazami atomowymi. Badania przedstawiamy na naszym kanale youTube, do którego gorąco zachęcamy.
Strategia instytutu to zatrudnianie najsilniejszych naukowców dając im swobodę badań. Efektem jest wysoka pozycja CFT PAN w Polsce, publikacje na światowym poziomie (prace w Nature i Science), duża liczba grantów (ok. 30 projektów) oraz obecność w międzynarodowych konsorcjach.
Realizujemy ok. 30 grantów badawczych europejskich i krajowych. Wśród nich są prestiżowe granty europejskie, takie jak ERC Synergy, projekty na rozwój innowacji EIC Pathfinder, granty konsorcyjne na tworzenie nowych technologii (HE Cluster 4) oraz EuroHPC-JU. CFT PAN uczestniczy w programie QuantEra, również jako koordynator konsorcjum. Koordynujemy również projekt ERA Chair na założenie międzynarodowej grupy badawczej i modernizację instytutu. W Polsce CFT PAN uzyskuje regularnie finansowanie z Narodowego Centrum Nauki, w tym prestiżowe projekty typu Maestro oraz Grieg, środki z Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (zrealizowany grant Team-Net) oraz z Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej.
Ważnym działaniem CFT PAN jest kształcenie nowych kadr. Przez lata opierało się ono poprzez realizowanie badań i szykowanie rozprawy w trybie eksternistycznym, obecnie w ramach szkół doktorskich Warsaw-4-PhD oraz Geoplanet. W ten sposób CFT PAN wykształciło ponad 70 doktorów, spośród których kilkanaście osób zostało profesorami
Centrum Fizyki Teoretycznej odgrywa ważną rolę w popularyzacji nauki –
Łukasz Turski był pomysłodawcą Pikniku Naukowego Radia BIS oraz jednym z inicjatorów Centrum Nauki Kopernik, a wieloletni dyrektor CFT PAN, Lech Mankiewicz inicjował polską wersję Khan Academy.
