CFT PAN kieruje się postanowieniami Europejskiej Karty Naukowca

CFT PAN kieruje się postanowieniami Europejskiej Karty Naukowca Link do strony EKN.

Europejska Karta Naukowca ustanawia ogólne zasady i wymaganiaokreślające role, zakres obowiązków i uprawnienia pracowników naukowych,a także ich pracodawców i/lub grantodawców 6. Karta ma na celu zapewnienie, aby charakter stosunków między naukowcami i ich pracodawcami lubgrantodawcami sprzyjał osiągnięciu pozytywnych wyników w zakresietworzenia, przekazywania, wymiany oraz rozpowszechniania wiedzy orazrozwoju technologicznego, a także rozwojowi kariery pracownikównaukowych. Karta uznaje także wartość wszelkiego typu form mobilnościbędącej środkiem do dalszego rozwoju zawodowego naukowców.

W tym sensie Karta stanowi ramy dla naukowców, pracodawców i grantodawców, które są dla nich zachętą do odpowiedzialnego i profesjonalnegopostępowania w środowisku pracy, a także do postrzegania siebie nawzajem jako profesjonalistów.

Karta skierowana jest do wszystkich naukowców w Unii Europejskiej nawszystkich etapach kariery naukowej i obejmuje swoim zakresem wszystkie dziedziny badań naukowych w sektorze państwowym i prywatnym,niezależnie od charakteru stanowiska i zatrudnienia 7, statusu prawnegopracodawcy lub typu organizacji bądź instytucji, w której prowadzone sąbadania. Karta uwzględnia różnorodne funkcje pełnione przez naukowców, którzy wyznaczani są nie tylko do prowadzenia badań naukowychi/lub działań rozwojowych, ale także wykonują zadania związane z opiekąnaukową, doradztwem, zarządzaniem lub administracją.

Karta opiera się na założeniu, że nadrzędnym zobowiązaniem zarównonaukowców, jak też ich pracodawców i/lub grantodawców jest przestrzeganie odpowiednich przepisów krajowych lub regionalnych. W przypadku,gdy status i prawa naukowców, pod niektórymi względami, są bardziejkorzystne od tych, które przewiduje Karta, nie należy powoływać się nazawarte w niej warunki w celu ograniczenia statusu i praw, które naukowcy posiadają.

Naukowcy oraz ich pracodawcy i grantodawcy przestrzegającypostanowień ujętych w Karcie zobowiązani są również respektować prawapodstawowe oraz przestrzegać zasad uznanych przez Kartę Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

W swoich badaniach naukowcy powinni kierować się dobrem ludzkościoraz zmierzać do poszerzenia granic wiedzy naukowej, jednocześniekorzystając z wolności przekonań i wypowiedzi, a także wolnościokreślania metod rozwiązywania problemów, zgodnie z uznanymizasadami i praktykami etycznymi.

Jednakże naukowcy powinni uznawać ograniczenia tych wolności, któremogą wynikać z określonych warunków badań naukowych (w tym opiekanaukowa/doradztwo/zarządzanie) lub ograniczeń operacyjnych, np. zewzględów budżetowych lub infrastrukturalnych lub też, szczególnie w sektorze przemysłu, ze względu na ochronę praw własności intelektualnej.Tego typu ograniczenia nie powinny jednak pozostawać w sprzecznościz uznanymi zasadami i praktykami etycznymi, których naukowcy musząprzestrzegać.

Naukowcy powinni przestrzegać uznanych praktyk etycznych oraz fundamentalnych zasad etycznych odnoszących się do dyscyplin, którymi sięzajmują, a także norm etycznych ujętych w krajowych, sektorowych lub instytucjonalnych kodeksach etyki.

Naukowcy powinni poczynić wszelkie możliwe starania, by zagwarantować, że ich badania mają znaczenie dla społeczeństwa i nie powielająprzeprowadzonych wcześniej i w innym miejscu badań.

Naukowcy nie mogą dopuścić się plagiatu w jakiejkolwiek formie i musząprzestrzegać zasady poszanowania praw własności intelektualnej orazwspólnej własności danych w przypadku badań prowadzonych wewspółpracy z opiekunem/opiekunami i/lub innymi naukowcami.Konieczność potwierdzenia nowych obserwacji przez wykazanie, żeeksperymenty są powtarzalne, nie będzie uznawana za plagiat podwarunkiem, że w sposób wyraźny przytoczono dane, które mają byćpotwierdzone.

W przypadku przekazania innej osobie jakiegokolwiek aspektu pracy,naukowcy powinni się upewnić, że osoba, która została do tego zadaniawyznaczona, posiada odpowiednie kwalifikacje do jego wykonania.

Naukowcy powinni znać strategiczne cele swojego środowiska naukowegooraz mechanizmy finansowania badań, a także powinni zdobyć wszelkieniezbędne pozwolenia przed rozpoczęciem badań naukowych lubuzyskaniem dostępu do zapewnionych środków.

Naukowcy powinni powiadomić swoich pracodawców, grantodawców lub opiekuna w przypadku opóźnienia, przedefiniowania albo ukończeniaswojego projektu badawczego, lub też, jeśli ma on zostać ukończony wcześniej lub zawieszony z określonego powodu.

Naukowcy znajdujący się na dowolnym etapie kariery zawodowej musząznać krajowe, sektorowe i instytucjonalne przepisy regulujące warunki szkoleń i/lub pracy. Obejmują one przepisy dotyczące praw własności intelektualnej oraz wymagania i warunki ze strony wszelkich sponsorów lub grantodawców, niezależnie od charakteru umowy. Naukowcy powinniprzestrzegać tego typu przepisów dostarczając wymaganych wynikówbadań (np. praca doktorska/habilitacyjna, publikacje, patenty, sprawozdania, opracowanie nowych produktów itp.), które określone są w warunkach umowy lub równoważnym dokumencie.

Naukowcy powinni być świadomi tego, że są odpowiedzialni wobec swoich pracodawców, grantodawców i innych odnośnych organów publicznych lub prywatnych, a także, z przyczyn etycznych, wobec ogółu społeczeństwa.W szczególności, naukowcy, których badania finansowane są z funduszy państwowych, są również odpowiedzialni za efektywne wykorzystaniepieniędzy podatników. W związku z tym naukowcy powinni przestrzegać zasad starannego, przejrzystego i efektywnego zarządzania finansami orazwspółpracować z wszelkimi organami upoważnionymi do kontroli ich badań naukowych, niezależnie od tego, czy kontrola została podjęta z inicjatywy pracodawców/grantodawców czy przez komisje etyczne.

Metody gromadzenia danych i analizy, wyniki oraz, w razie potrzeby,szczegółowe dane powinny być udostępnione dla celów kontroliwewnętrznej i zewnętrznej, o ile jest to konieczne i zgodnie z żądaniemwłaściwych władz.

Naukowcy powinni zawsze stosować bezpieczne sposoby wykonywaniapracy zgodnie z krajowymi przepisami, czyli m.in. podejmować niezbędneśrodki ostrożności w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa pracy orazodzyskiwania danych utraconych wskutek awarii technologii informatycznych, np. poprzez przygotowanie odpowiednich strategii tworzenia kopiizapasowych. Powinni również znać obowiązujące przepisy prawa krajowego dotyczące wymagań w zakresie ochrony danych i poufności orazpodejmować niezbędne kroki w celu stałego stosowania się do nich.

Zgodnie z ustaleniami zawartymi w ich umowach wszyscy naukowcypowinni zapewnić, by wyniki ich badań były rozpowszechniane i wykorzystywane, np. ogłaszane, przekazywane innym środowiskom naukowymlub, w stosownych przypadkach, skomercjalizowane. W szczególności odstarszych pracowników naukowych oczekuje się przejęcia inicjatywyw zapewnieniu, by badania naukowe były owocne, zaś ich wyniki wykorzystywane komercyjnie i/lub udostępniane ogółowi społeczeństwa przykażdej nadarzającej się sposobności.

Naukowcy powinni zapewnić, aby ich działania naukowe były przedstawione ogółowi społeczeństwa w taki sposób, by były zrozumiałe dla osóbnie będących specjalistami, tym samym podwyższając poziom powszechnego zrozumienia nauki. Bezpośredni dialog ze społeczeństwem pomożenaukowcom lepiej zrozumieć jego zainteresowanie priorytetami naukii technologii, a także jego obawy.